80. rocznica Zbrodni Wołyńskiej – działania Instytutu Pamięci Narodowej

Instytut Pamięci Narodowej  – wydarzenia i inicjatywy
w związku z 80. rocznicą Zbrodni Wołyńskiej

Główne uroczystości:

11 lipca 2023 r.  – współorganizacja uroczystości w Warszawie
Główny organizator: Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych

  • 10:30 – Msza święta w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w intencji ofiar ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej oraz poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej,
  • 12:00 – ceremonia złożenia wieńców i wiązanek kwiatów na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza,
  • 13:00 – wspólna modlitwa, apel pamięci połączony ze składaniem wiązanek przy Pomniku Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej na terenie województw południowo-wschodnich w latach 1942–1947,
  • 14:00 – ceremonia składania wieńców i wiązanek kwiatów przy Pomniku 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej na Skwerze Wołyńskim.

Publikacje:

Spotkania autorskie wokół książek:

  • Zbrodnia wołyńska w świetle prawa międzynarodowego

11 lipca 2023 r. – Bydgoszcz, Delegatura IPN w Bydgoszczy

  • Ocaleni z ludobójstwa. Wspomnienia Polaków z Wołynia

11 lipca 2023 r., godz. 17.00 – Gdańsk, Hotel Scandic, ul. Podwale Grodzkie 9

12 lipca 2023 r., godz. 17.00 – Elbląg, Focus Hotel Premium, ul. Stary Rynek 54–59

14 lipca 2023 r., godz. 17.00 – Malbork, Muzeum Zamkowe w Malborku – Centrum Konferencyjne Karwan, ul. Starościńska 1

  • Dokumenty Zbrodni Wołyńskiej 

18 lipca 2023 r. – Tarnobrzeg, Muzeum w Tarnobrzegu

Konferencje, seminaria, debaty:

Jarosław

  • 26 czerwca 2023 r. – debata Zbrodnia Ludobójstwa. Pamięć i prawda historyczna – współorganizowana z Towarzystwem Miłośników Lwowa i Kresów Wschodnich w Tarnobrzegu.

​​​​​​Tarnobrzeg

Konferencja o charakterze popularnonaukowym, której celem jest przedstawienie genezy, przebiegu i następstw ludobójstwa Polaków ze strony bojówek OUN i oddziałów UPA w latach 1939‒1945 na Kresach południowo-wschodnich II RP. Na konferencji, w której wezmą udział pracownicy rzeszowskiego oddziału IPN oraz historycy regionaliści zajmujący się relacjami polsko-ukraińskim, zostaną również zaprezentowane najnowsze ustalenia będące wynikiem kwerend archiwalnych przeprowadzonych w ostatnich 5 latach.

Cieszanów, os. Kustronia 4, Dom Nestora (dawna Synagoga)

Ogólnopolska konferencja naukowa podzielona na dwie części. Pierwsza będzie składała się z wystąpień dotyczących kwestii wciąż budzących kontrowersje w relacjach polsko-ukraińskich, a wpływających na postrzeganie rzezi wołyńskiej przez obie strony (m.in. jakie czynniki doprowadziły do tych wydarzeń; czy na zbrodnię miała wpływ postawa abp. Andrzeja Szeptyckiego?). Podczas drugiej części konferencji odbędzie się debata z zaproszonymi ekspertami.

Wrocław, Przystanek Historia

Debata z udziałem dr. Leona Popka, dr. Tomasza Berezy i Ewy Siemaszko. Celem będzie przedstawienie genezy i przebiegu ludobójstwa dokonanego przez Ukraińców na Polakach na terenie województw wschodnich II Rzeczypospolitej oraz ocena wpływu tych wydarzeń na relacje polsko-ukraińskie w latach późniejszych, także w kontekście polityki pamięci prowadzonej przez obydwa państwa. Dyskusję poprzedzi prezentacja „Dokumentów zbrodni wołyńskiej”, t. 1 – edycji źródłowej realizowanej we współpracy z Muzeum Historycznym Miasta Tarnobrzega.

Centralny Przystanek Historia im. Janusza Kurtyki w Warszawie (ul. Marszałkowska 21/25)

  • 14 lipca 2023 r.  – sesja popularnonaukowa poświęcona Zbrodni Wołyńskiej

Sesja jednodniowa oraz prezentacja publikacji Zbrodnie Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii na Kresach Południowo-Wschodnich II Rzeczypospolitej (1939–1945). Studia i materiały

Muzeum Historyczne w Sanoku

Kolejne sesje odbędą się w Brzozowie, Dynowie i Stalowej Woli.

  • wrzesień 2023 r. – wykład otwarty Lipiec 1943 r. na Wołyniu, Stalowa Wola

Wykład dr. Tomasza Berezy z Oddziału IPN w Rzeszowie oraz prezentacja najnowszych wydawnictw IPN, dotyczących Kresów i relacji polsko-ukraińskich w latach II wojny światowej.

Stalowa Wola

Uroczystości i inne wydarzenia:

  • Rajd Pamięci – rowerowe rajdy połączone z lekcjami historii

6 lipca 2023 r. – Stalowa Wola

6 lipca 2023 r.  Podlesie (cmentarz ewangelicki) – Basznia Dolna (cmentarz parafialny) – Tymce – Hrymaczki (miejscowość nieistniejąca, symboliczny grób Szczepana Soronia) – „Kogut” – Rudka (miejscowość nieistniejąca; pomnik ofiar zbrodni UPA) – Brusno Nowe (cmentarz parafialny) – 20–25 km (w zależności od obranej trasy)

wrzesień 2023 r.  Malbork- Nowy Dwór Gdański

  • Akcja „Zapal znicz pamięci”

11 lipca 2023 r.  – akcja społeczna skierowana do społeczności lokalnej (harcerze, stowarzyszenia) zachęcająca do zapalenia zniczy w miejscach pamięci ofiar Zbrodni Wołyńskiej w województwie podkarpackim.

  • Uroczystości Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów

11 lipca, godz. 15.00 – Gdańsk, Bazylika św. Brygidy – Msza święta i złożenie kwiatów pod pomnikiem Pamięci Ofiar Eksterminacji Ludności Polskiej na Wołyniu

11 lipca, godz. 10:00 – Kraków, cmentarz Rakowicki – Msza święta w kaplicy Zmartwychwstania Pańskiego i uroczystości przy pomniku ofiar ukraińskiego ludobójstwa na Wołyniu

Uroczystości odbędą się także w Grudziądzu, Bydgoszczy, Toruniu, Warszawie, Szczecinie.

  • Odsłonięcie Pomnika Ofiar Zbrodni Wołyńskiej

wrzesień/październik – Zielona Góra

Wystawy:

  • Wołyń 1943. Wołają z grobów, których nie ma 
    Zbąszyń, Rynek, 1 lipca 2023 r.
  • Kościoły i kaplice na Wołyniu z obrazami Włodzimierza Sławosza Dębskiego 
     Lublin, Plac Teatralny 1, 10 lipca 2023 r., godz. 10.00
  • Ocaleni. Wołanie o pamięć
    Wrocław, ul. Jana Długosza 48, Przystanek Historia, 10 lipca 2023 r., godz. 10.30
  • Sąsiedzka krew. Ludobójstwo wołyńsko-galicyjskie 1943–1945 
    Gdańsk, al. Grunwaldzka 216, przed siedzibą Oddziału IPN, 10 lipca 2023 r.
    Gietrzwałd, 10 lipca 2023 r.
    Łódź, Bazylika archikatedralna św. Stanisława Kostki, 10 lipca 2023 r.
    Bydgoszcz, ul. Grudziądzka 9-15, 11 lipca 2023 r. 
    Kraków, Planty, 11 lipca 2023 r.
    Tarnów, ul. Gabriela Narutowicza 38, Starostwo Powiatowe w Tarnowie, 11 lipca 2023 r.
    Kielce, Skwer Stefana Żeromskiego, 11 lipca 2023 r.
  • Polskie ośrodki samoobrony na Wołyniu 1943-1944
    Lublin, siedziba Oddziału IPN w Lublinie, 30 sierpnia 2023 r.

Materiały edukacyjne w prasie

  • 7 lipca 2023 r. ukaże się dodatek prasowy do regionalnych dzienników Polska Press wydany przez Oddział IPN w Gdańsku
  • 10 lipca 2023 r. w całej Polsce ukaże się dodatek „80. rocznica Zbrodni Wołyńskiej” do dzienników Polska Press

Filmy i audycje

  •  13 czerwca 2023 r. – „Historia zza kulis – Wołyń 1943” – gościem kolejnego odcinka z cyklu dyskusji prowadzonych przez red. R. Dudkiewicza jest dr D. Markowski, który przybliża przebieg oraz konsekwencje Zbrodni Wołyńskiej.
  • 5 lipca 2023 r. – premiera na kanale IPNtv wywiadu z Ewą Siemaszko (publikacja filmu w języku polskim z napisami w języku angielskim i ukraińskim), badaczką Zbrodni Wołyńskiej, autorką m.in. książki Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939–1945
  • 5 lipca 2023 r. – „Nie tylko o książkach – rozmowa z Tomaszem Turejką” – podcast na IPNtv – wywiad z autorem książki Zbrodnia wołyńska w świetle prawa międzynarodowego
  • 9 lipca 2023 r. – audycja „Nie tak Dawno Temu”  w Polskim Radiu Szczecin z udziałem J. Pieciukiewicz, autorki filmu dokumentalnego „Dzieci Wołynia” i S. Ligarskiego, konsultanta filmu
  • 11 lipca 2023 r. – emisja pierwszego odcinka z drugiej serii filmu dokumentalnego „Dzieci Wołynia”. Cykl obejmuje 6 odcinków zrealizowanych przez J. Pieciukiewicz z TVP3 Szczecin. Seria będzie emitowana w TVP3 Szczecin i TVP Historia.
  • 11 lipca 2023 r. – spot edukacyjny o Zbrodni Wołyńskiej, emitowany na ekranach MPK w Krakowie oraz na stronie ipn.gov.pl
  • 15 lipca 2023 r. – audycja radiowa w Radiu Gdańsk – rozmowa B. Januszewskiego i J. Karbarz-Wilińskiej w „Saloniku Kresowym Radia Gdańsk”, autorów publikacji Oddziału IPN w Gdańsku Ocaleni z ludobójstwa. Wspomnienia Polaków z Wołynia
  • 15 lipca 2023 r. – audycja radiowa w Polskim Radiu Rzeszów – rozmowa A. Brożyniaka i red. A. Zajdel Ludobójstwo w Bieszczadach – Zbrodnia w Mucznem 
  • Audycja radiowa – Radio Katowice – Cykl audycji „Historia jak z filmu“ w Radiu Katowice na temat Zbrodni Wołyńskiej; przygotowanych przez Oddział IPN w Katowicach i Silesia Film. Przez 12 miesięcy na antenie Radia Katowice i na podcasty.radio.katowice.pl, w ostatnią niedziele miesiąca o godz. 12.30 emitowane i publikowane mają być rozmowy o najważniejszych filmach w polskiej historii. 30 lipca 2023 r. gościem programu będzie M. Miwa-Młot, który opowie o filmie „Wołyń“ w reż. W. Smarzowskiego. Prowadzenie audycji Ewelina Kosałka-Passia.

Projekt dostępny on-line

  • „Baza zbrodni i ofiar ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej w latach 1939-1945” na stronie zbrodniawolynska.pl, udostępnia obecnie blisko 43 tys. zapisów dotyczących osób, rodzin oraz faktów zbrodni.
do góry